به گزارش پایگاه خبری هنریاران به نقل از روابط عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در این نشست سردار سعید الفتی، پژوهشگر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس؛ جلال خوش‌چهره، مدیر امور استان‌های روزنامه همشهری؛ و دکتر گیتا علی‌آبادی، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها حضور داشتند و ضمن بحث و تبادل نظر به تشریح عوامل مؤثر در موفقعیت رسانه‌ها در گرامیداشت هفته دفاع مقدس و راهکارهای موثر در انتقال تجربیات و مفاهیم این دوران پرداختند.
دکتر گیتا علی‌آبادی، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در آغاز این جلسه با اشاره به اهداف برگزاری نشست و لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای برای گرامیداشت و پاسداشت سالگرد دفاع مقدس گفت: دوران هشت سال دفاع مقدس تغییرات بسیاری را در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور به همراه داشت و این تغییرات تا سال‌های سال ادامه پیدا کرد. در این نشست با توجه به ظرفیت‌های موجوددر رسانه‌ها سانه‌ها و سیستم‌های جدیدی که در حوزه اطلاع‌رسانی شکل گرفته می‌خواهیم ببینیم که عملکردرسانه‌ها در انتقال مفاهیم و اطلاعات حوزه دفاع مقدس چگونه بوده و چه راهکارهایی برای عملکرد بهتر و مؤثرتر آنها در گرامیداشت این رویداد بزرگ وجود دارد. هم‌چنین،حفظ ارزش‌های دفاع مقدس و انتقال مفاهیم با ارزش آن به نسل‌های آینده یکی از ضرورت‌هایی است که باید به آن توجه ویژ‌ه‌ای داشت تا نسل جدید را با آرمان‌های دفاع مقدس بیش از پیش آشنا کرد.
سردار سعید الفتی، پژوهشگر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه این نشست در تعریفی از رسانه گفت: رسانه یعنی انتقال مفاهیم از صادرکننده پیام به دریافت کننده پیام. در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان رسانه‌ها را به دو دسته رسانه‌های سنتی و رسانه‌های مدرن تقسیم کرد. رسانه‌های سنتی شامل روزنامه‌ها، صدا و سیما، تلفن، … و تلگراف هستند و رسانه‌های مدرن نیز شبکه‌ها و رسانه‌های مجازی و گروه‌های مختلف در این حوزه را در بر می‌گیرند.
وی افزود: هشت سال دفاع مقدس بیانگر حضور هشت ساله مردم در صحنه مبارزه بود. بنابراین اگر بخواهیم فضای ایجاد شده و مفاهیم دفاع مقدس را که موجب رشد و بالندگی جامعه و صنعت کشور شده بود، به عنوان یک فرهنگ به جامعه کنونی انتقال دهیم، نقش رسانه اهمیت می‌یابد. به اعتقاد منفرهنگ، همان باورهای جامعه است که به صورت فرهنگ ملی و فرهنگ دینی نمود پیدا کرده است. البته این دو فرهنگ خیلی به هم نزدیک هستند و با یکدیگر قرابت دارند.
الفتی اضافه کرد: یکی از وظایف روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در سال‌های دفاع مقدس انتقال مفاهیم، پیام‌ها و تصاویر فضای جنگ و جبهه به مردم بود. در آن زمان با حداقل امکاناتی که در اختیار بود،خبرنگاران تلاش می‌کردند تا عکس‌ها و تصاویر تهیه شده از جبهه‌های جنگ به موقع به تهران و اخبار ساعت ۲۰ برسد. با این وجود علی‌رغم مشکلاتی که خبرنگاران با آن مواجه بودند،عکاسان مختلفی به ثبت تصاویر و لحظات تاریخی جنگ پرداختند. عکاسان وتصویربردارانی که با حضور در جبهه‌های جنگ از قشرهای مختلف حاضردرجنگ،لحظات حساس آن سال‌ها،تأثیرجنگ بر زندگی مردم منطقه ومسائل دیگرانسانی تصاویر جالبی ثبت کردند. در حال حاضر آرشیو بسیار خوبی از عکس های دوران دفاع مقدس تهیه شده و ما دارای بیش از چند میلیون عکس در این حوزه هستیم.
پژوهشگر مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدسدر ادامه گفت: دفاع مقدس جزیی از زندگی مردم است و مفاهیمی که در این حوزه در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شگل گرفته مفاهیم ارزشمندی است که می‌توان کارهای پژوهشی خوبی روی آن انجام داد. هم‌چنین، در عرصه اقتصاد و جنگ نیز پژوهش‌هایی صورت گرفته که می‌تواند مبنای فعالیت‌های رسانه‌ای قرار گیرد.
وی بیان کرد: امروز جامعه پیش از آنکه دنبال شبهه و دلیل باشد، به دنبال چگونگی رخدادها‌ست. برای این چرایی‌ها نیز پاسخ‌های مستدلی وجود دارد که توضیح و تبیین آنها به عهده رسانه‌هاست. این کار باید توسعه پیدا کند. تحقیقاتی که در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس انجام شده به‌خوبی قابلیت تولید محتوا برای انواع رسانه‌ها را دارد و می‌تواند پاسخگوی شبهات نسل امروز و حتی نسل گذشته باشد. در این مرکز در حال حاضر مستندانی بالغ بر ۶۰۰ جلد کتاب پژوهشی، تاریخ روزشمار جنگ، تاریخ شفاهی فرماندهان، گزارش عملیاتهای اصلی ، اطلس و کارنامه یگانهای دفاع مقدس که در این مرکز بیش از ۴۰هزار نوار پیاده شده از گزارش شب‌های عملیات و برسی منطقه عملیاتی که توسط راویان جنگ تهیه شده موجود است که می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد. در این عرصه ما محتوای لازم برای ارائه به رسانه‌ها را داریم و انتظار می‌رود رسانه‌ها نیز با روش‌‌های خلاقانه بتوانند ضمن انتقال مفاهیم و تجربه‌های هشت سال دفاع مقدس پاسخگوی مطالبات اجتماعی در این حوزه باشند. به عنوان مثال دلایل پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و یا علت ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، و امثال آن،از سؤالات مطرح شده در این حوزه است و همه رسانه‌ها اعم از سنتی یا مدرن باید تلاش کنند در قالب پیام‌های کوتاه این اطلاعات را به جامعه منتقل کنند.
جلال خوش‌چهره، مدیر امور استان‌های روزنامه همشهری ضمن تشریح وقایع و رویدادهای دوران دفاع مقدس گفت: زمانی که جنگ آغاز شد جامعه به یکباره به شرایط جنگی پرتاب شد؛ در حالی که نه دولت، نه مردم، و نه رسانه‌ها هیچکدام آماده ورود به شرایط جنگی نبودند. دشمن نیز با توجه به این شرایط به ناگهان شروع به اشغال خاک کشور کرد.این دوران آغازحرکت به سمت تجربه‌آموزی بود. در آن شرایط کشور فاقدخبرنگاران و روزنامه‌نگاران شرایط بحران و حوزه جنگ بود و هنوز علی‌رغم گذشت سال‌ها این مشکل هم‌چنان باقی است.
وی افزود: در آن زمان رسانه‌ها و مطبوعات عهده‌دار چند وظیفه اصلی بودند. درک ماهیت جنگ و انتقال آن به مخاطب، شناسایی اهداف دشمن، شناسایی محیط داخلی و خارجی کشور، از جمله این وظایف بودند. بنابر این روزنامه‌نگاری که در حوزه جنگ کار میکرد، می‌بایست به فضای داخلی و عمومی کشور شناخت کافی داشته و با صف‌بندی‌های جهانی و سازمان ملل، جنبش عدم‌متعهد، سازمان کنفرانس اسلامی و سازوکارهایی که در اوپک در جریان بود آشنا باشد. بنابر این باید بین بازتاب آنچه که در صف مقدم جبهه و جهاد رزمندگان رخ می‌داد با فضای پشت جبهه و افکار عمومی یک هارمونی ایجاد میکرد. در این جریان خبرنگار باید مراقب بود تا گزارش‌ها، عکس‌ها و اطلاعاتی که از فضای جنگ و جبهه تهیه میکرد، به گونه‌ای باشد که مورد بهره‌‌برداری و سوء‌استفاده دشمن قرار نگیرد و اوضاع را برای رزمندگان سخت‌تر نکند. در آن شرایط آنها برای درک مفاهیم و انتقال درست اطلاعات،با حضور در جبهه‌ها خود را در تمام حوزه‌ها شریک می‌دانستند و حتی در بسیاری از شب‌های عملیات با گردان‌های خط‌شکن همراه بودند. خبرنگارانی که در این شرایط جنگی مستند کار می‌کردند، کسانی بودند که نظیرشان کمتر دیده شده است. تمامی این تلاش‌هادر راستای خدمت به اهداف انقلاب اسلامی، امنیت و منافع ملی کشور صورت می‌گرفت. حتی آرایش پیام‌های ارسالی در رسانه‌ها به گونه‌ای بود که بتواند جامعه جهانی را تحت‌تأثیر قرار دهد و افکار عمومی را به خود جلب کند. بنابراین آنچه که در حافظه تاریخی و در بین مردم باقی مانده، نتیجه تلاش و کار روزنامه‌نگارانی است که در آن دوره در حوزه جنگ کار کرده‌اند و مستنداتی را از خود تولید و به یادگار گذاشته‌اند.امیدوارم بتوانیم از تجربه همکارانی که در آن دوره با تلاش‌های سخت خود کار کرده و آبدیده شده‌اند و از خود تئوری‌هایی نیز ارائه داده‌اند، استفاده کنیم. اما متأسفانه شاهد هستیم که از تجربه آنها چندان استفاده نمی‌شود و هر یک در گوشه‌ای منزوی شده‌اند.
